Święta Bożego Narodzenia i Sylwester w Grecji
Kiedy wypadają Święta Bożego Narodzenia w Grecji? Dlaczego Grecy zamiast choinki ubierają statek? Gdzie można spotkać Świętego Mikołaja? Jak spędza się Sylwestra w Atenach? Co przyniesie nam szczęście na Nowy Rok? O świątecznym okresie w greckiej stolicy opowiedziała nam Gosia Tylińska-Góral, która niedawno wróciła z Aten. Zapraszamy do lektury!
Kiedy wypada Boże Narodzenie w Grecji?
Ostatnio w trakcie święta Trzech Króli mogliśmy usłyszeć, że kościół prawosławny obchodzi Boże Narodzenie. Wydawałoby się, że w Grecji będzie tak samo, bo pozostaje ona w wyznaniu prawosławnym. Warto jednak pamiętać, że kościół grecki nie podlega pod cerkiew Konstantynopola. W 1832 roku, po uzyskaniu niepodległości po kilkusetletniej okupacji tureckiej, Grecja uniezależniła również wyznanie i dziś mówimy tu o wyznaniu grecko prawosławnym.
Nawet nie zdajemy sobie z tego sprawy, jak wiele stereotypów nam siedzi w głowie! Przekonałam się o tym w ostatnie święta Bożego Narodzenia. Postanowiłam bowiem pojechać z mężem do Grecji na święta i Sylwestra.
Dzielnica Psiri
Mały apartament w centrum Aten wybrany został właściwie przypadkiem, ponieważ wcześniej myśleliśmy o Pireusie. Splot okoliczności sprawił, że trafiliśmy więc do serca Psiri – kolorowej i rozimprezowanej dzielnicy położonej pod samym Akropolem, po jego północnej stronie, niedaleko placu Monastiraki. Dużo się tam dzieje, co można odebrać i na plus i na minus (jeśli ktoś pragnie ciszy nocnej, to radzę wybrać inną okolicę!). Na Psiri knajpy działają w zasadzie bez przerwy, a raczej przez całą noc, a najciszej jest od rana do południa. Jeszcze niedawno, jakąś dekadę wstecz, była to najbardziej zrujnowana część Aten. Można było tu zobaczyć głównie ruiny, walące się budynki i narkomanów. Ostatnio jednak dzielnica całkowicie się zmieniła – z ulic zniknęli amatorzy środków psychoaktywnych, a większość budynków przeszła renowację. Wiele z nich zamieniono na hotele lub knajpy typu art deco. Psiri to dziś dzielnica bohemy zdecydowanie warta uwagi! Warto też wiedzieć, że to właśnie z Psiri pochodzą słynne kuluri (ciastka przypominające nasze obwarzanki), które można kupić w całym mieście.
Ateny przed Świętami
Miasto w okresie przedświątecznym dosłownie pęka od ludzi i kolorowych dekoracji! Przy cerkwiach budowane są wioski Świętego Mikołaja, w których można go spotkać, oczywiście w towarzystwie elfów. Cukiernie pełne są ciast świątecznych, przygotowywanych między innymi na pomarańczach, w końcu to… owoce zimy! Z kolei restauracje pełne są gości. Po ulicach krążą „kolędnicy”, jednak nie przebrani, a śpiewający tradycyjne pieśni. Nadchodzi 25 grudnia i uwaga, tu może być dla nas duża niespodzianka – mamy święta Bożego Narodzenia w Grecji! Wcale nie tak jak nam zawsze mówiono – 6 stycznia, zgodnie ze zwyczajem prawosławnym.
Statek czy choinka?
Ciekawostką jest fakt, że choinka, czyli XIX-wieczny niemiecki zwyczaj, przybyła tu z pierwszym królem Grecji – Ottonem I Bawarczykiem. Lokalnym zwyczajem w Grecji jest natomiast przystrajanie statków, małych modeli, ponieważ Grecja zawsze była związana z morzem. Zanim na dobre zagościł się tutaj zwyczaj przystrajania choinki, symbolem Bożego Narodzenia był właśnie καραβάκι (karavaki), czyli stateczek. To niewielki model łódki oświetlony lampkami, witał marynarza od progu domu, do którego wracał po wielotygodniowej wyprawie na morze. Musicie bowiem wiedzieć, że Grecja bez morza jest jak Boże Narodzenie bez rodziny! Taki model statku ustawiony w kącie pokoju czekał na przystrojenie i wyglądał tak jak ten, na którym pracuje tata, mąż, dziadek. Dziś statki dominują nad morzem oraz na wyspach. Grecja na lądzie stałym, jak stolica, gdzie żyje jedna trzecia populacji, cieszy się głównie choinkami.
Jak wygląda Boże Narodzenie w Grecji?
Najważniejszy jest świąteczny obiad spędzony w towarzystwie rodziny oraz uroczyste nabożeństwa w cerkwiach. Na obiad jest indyk, trochę tak po brytyjsku.
Wigilia nie jest obchodzona w żaden specjalny sposób, to zwyczajny dzień pracy. My na pierwszą gwiazdkę zarezerwowaliśmy stolik w restauracji na dachu w centrum Aten, z widokiem na Akropol. W Grecji wiele osób w Boże Narodzenie wychodzi z domów do restauracji lub nawet do kina, co było dla mnie wyjątkowym przeżyciem. Seans filmowy 25 grudnia o 22.00 – film grecki – pomysł naszych greckich przyjaciół. Wszystko jest tu czynne – nawet jeśli jesteś sam, to ciężko czuć się samotnym.
26 grudnia to już normalny dzień pracy, więc i targowiska i sklepy normalnie funkcjonują.
Zobacz też:
Sylwester w Atenach
Sylwester jest ważny nie tylko ze względu na imprezy, ale również na fakt, że wtedy wszyscy obdarowują się prezentami. Specjalnie na ten czas piecze się wasilopitę (βασιλόπιτα) czyli ciasto Świętego Mikołaja. Przypomina ono trochę babkę cytrynową, bardzo wilgotną od soku ze świeżych owoców. Jest w nim ukryta moneta zawinięta w folię aluminiową – jeśli trafisz na kawałek z monetą, w Nowym Roku czeka cię szczęście!
Sylwestra mieszkańcy (i zapewne turyści) spędzają na ulicach centrum Aten czyli Ermou i na Placu Syntagma, gdzie ustawiana jest scena imprezy okolicznościowej. Wszędzie na ulicach można zobaczyć „ogniska muzyczne” i występy uliczne, a o północy fajerwerki rozświetlają Akropol. Zgłodniałeś? Wszystkie girosy w centrum czynne. Można też zajrzeć do knajpy, by mieć siłę na zabawę do rana. A w Nowy Rok życie budzi się zwyczajowo po południu 🙂
To co? Następne Święta Bożego Narodzenia spędzamy w Grecji?
Gosia Tylińska-Góral
P.S. Gosię spotkacie na różnych kierunkach – m.in. w Wielkiej Brytanii, Grecji i Włoszech. Wiemy z pewnych źródeł, że zawsze ma dla Was mnóstwo ciekawostek! My zaś zapraszamy na city breaki w Atenach w okresach nieświątecznych. Ale jeśli marzy Wam się Boże Narodzenie i Sylwester w Grecji, koniecznie pytajcie o pakiety szyte na miarę!
