Dzień świętego Patryka. Historia, symbole i ciekawostki

Każdego roku 17 marca Irlandczycy (i nie tylko!) obchodzą Dzień świętego Patryka – święto pełne zieleni, radości i tradycji. To dzień, w którym Guinness i whisky leją się strumieniami, a ludzie przywdziewają zieleń i świętują z całych sił! W Dublinie obchody trwają nawet kilka dni – z okazji św. Patryka odbywa się festiwal muzyczny, a imprezy w pubach i na ulicach trwają do białego rana! No tak – ale kim był Święty Patryk i skąd wzięła się ta popularna uroczystość? Dlaczego Dzień świętego Patryka obchodzimy właśnie 17 marca? Zapraszamy do lektury!

Krótka historia życia świętego Patryka

Święty Patryk jest patronem Irlandii, choć w rzeczywistości pochodził z rzymskiej części Brytanii i wcale nie miał na imię Patryk! Magonus Sucatus Patricius urodził się w IV wieku (prawdopodobnie ok. 385 roku) i był synem dekuriona Kalpurniusza i jego żony Concessy. W wieku 16 lat nasz bohater został porwany przez Irów – najeźdźców, którzy wywieźli go do Irlandii i sprzedali do niewoli. Będąc niewolnikiem jednego z pomniejszych irlandzkich władców, pracował jako pasterz na terenach dzisiejszej prowincji Ulster. Często głodny, bez ciepłej odzieży, cierpiał z zimna i głodu. Zwrócił się więc ku Bogu w żarliwej modlitwie.

Po kilku latach Magonusowi udało się uciec z niewoli – przeszedł 300 kilometrów, a następnie statkiem wrócił do rodzinnej Brytanii. Szybko postanowił, że wróci do Irlandii – tym razem nie jako niewolnik, ale jako Patryk – misjonarz szerzący chrześcijaństwo i nawracający ludność. Nie było to łatwe zadanie – Irlandia w owym czasie rządzona była przez plemiennych władców wspomaganych przez druidów i innych interpretatorów prawa. 

Święty Patryk zmarł 17 marca między 457 a 492 rokiem i według miejskiej legendy został pochowany w Dún Pádraig (Downpatrick).

Legendy o świętym Patryku

Na pewno wiecie, że symbolem świętego Patryka jest shamrock – trójlistna koniczyna. To triskelion – element o trzech takich samych elementach połączonych w jeden symbol (triskeliony zobaczycie też na Sycylii!). Na przykładzie listka koniczyny św. Patryk tłumaczył miejscowym istotę Trójcy Świętej – Boga w trzech postaciach, stanowiącego jedną osobę. 

Kolejną z najbardziej znanych legend związanych z Patrykiem jest ta o wypędzeniu węży z Irlandii. Co ciekawe, biologowie twierdzą, że w rzeczywistości na wyspie nigdy ich nie było. Dziś węże są metaforą pogaństwa, które św. Patryk “przepędził” z Irlandii. 

Kolejna legenda o św. Patryku dała początek tradycji picia whiskey. Zgodnie z legendą święty Patryk nastraszył nieuczciwą karczmarkę, która nie dolewała pełnej miary whiskey swoim gościom, że jeśli nadal będzie tak czynić, to w jej karczmie pojawią się potwory. Od tego czasu karczmarka lała trunek do pełna, a obowiązkową w tym dniu szklankę whiskey nazywa się „dzbanem Patryka”. 

Inne symbole (choć bardziej Irlandii niż samego biskupa) to leprechaun – karzeł z garnkiem złota oraz lira – ta sama, którą zobaczycie w logo Ryanaira!

Dzień świętego Patryka – na zielono!

Obchody Dnia Świętego Patryka sięgają XVII wieku i łączą elementy religijne oraz świeckie. Zielony kolor, który kojarzy się z tym dniem, symbolizuje Irlandię i samego Patryka (choć kolorem św. Patryka jest… niebieski!). Ludzie na całym świecie ubierają się na zielono, noszą koniczyny i uczestniczą w paradach.

Największa parada odbywa się w Dublinie, ale równie hucznie świętuje się w Nowym Jorku, Chicago czy Sydney. W Chicago tradycyjnie farbuje się rzekę na zielono, co przyciąga tysiące turystów. W wielu miastach organizowane są koncerty, festiwale oraz pokazy sztucznych ogni. Wiele zabytków na całym świecie oraz popularnych miejsc turystycznych (jak np. wodospad Niagara) podświetlanych jest na zielono. 

Oczywiście na Youtube możecie obserwować na bieżąco jak przebiega parada w Dublinie!

Tradycyjne potrawy na Dzień świętego Patryka

Obchody święta nie mogą obejść się bez tradycyjnych irlandzkich potraw. Jednym z najbardziej popularnych dań jest corned beef and cabbage, czyli peklowana wołowina z kapustą. Innym przysmakiem jest Irish stew – gulasz z jagnięciny, ziemniaków i marchewki. Nie można też zapomnieć o sodowym chlebie (Irish soda bread) i oczywiście o Guinnessie – legendarnym irlandzkim piwie. A Ci, którzy nie przepadają za Guinnessem mogą sięgnąć po szklaneczkę barwionego na zielono piwa, które w Dniu świętego Patryka leje się strumieniami. Oczywiście zgodnie z tradycją, trzeba też napić się choćby odrobinę irlandzkiej whiskey!

Ciekawostki o Dniu świętego Patryka

Dzień świętego Patryka obchodzi się nie tylko w Irlandii i jak to bywa z popularnymi świętami, łączy się z nim trochę ciekawostek.

• Dzień świętego Patryka jest dniem wolnym od pracy w Irlandii, Irlandii Północnej, Nowej Fundlandii i Labradorze oraz na wyspie Montserrat. 
• Święty Patryk jest również patronem Nigerii. Dodatkowo uważany jest za opiekuna inżynierów, fryzjerów, bednarzy, kowali, górników, upadłych na duchu oraz zwierząt domowych.
• W dniu święta, zgodnie z irlandzką tradycją, można pozwolić sobie na odstępstwo od wielkopostnych wyrzeczeń. Być może dlatego tak często świętowanie łączy się z piciem whiskey i piwa Guinness.
• W 1999 roku w Dublinie ustanowiono rekord Guinnessa w największym zgromadzeniu ludzi przebranych za Świętego Patryka.
• W Stanach Zjednoczonych Dzień Świętego Patryka jest obchodzony od XVIII wieku, głównie dzięki irlandzkim imigrantom, którzy przywieźli ze sobą tę tradycję.
• W 2010 roku w Dubaju po raz pierwszy w historii podświetlono na zielono najwyższy budynek świata – Burj Khalifa. Inne budynki, które w tym dniu zmieniają kolor na zielony to choćby London Eye, Krzywa Wieża w Pizie czy Ratusz w Poznaniu.

Dzień świętego Patryka to nie tylko irlandzkie święto, ale globalna celebracja radości, kultury i tradycji. Bez względu na to, czy jesteś Irlandczykiem, czy nie – 17 marca to doskonała okazja, by włożyć coś zielonego, napić się Guinnessa i poznać kawałek irlandzkiej historii!