Najpiękniejsze miasto Szkocji. Ciekawostki o Edynburgu
Przy okazji pracy nad terminami na LATO 2022 poprosiliśmy Gosię Tylińską-Góral o ciekawostki na temat Zamku w Edynburgu. Tak się rozmarzyła, że zabrała nas w pełną wciągających historii podróż po tym dumnym szkockim mieście! Zapraszamy do lektury 🙂
Wycieczka z wampirem
Dziś właśnie sobie uświadomiłam, że nie byłam w Wielkiej Brytanii już od dwóch lat. Tyle minęło od mojego ostatniego wyjazdu i się rozmarzyłam. Moje myśli wylądowały nad Szkocją i jej najpiękniejszym miastem – Edynburgiem. Dziś zabiorę Was na krótki wirtualny spacer po najciekawszych zakątkach tego fascynującego miasta!
Chodząc po „Królewskiej Mili” (The Royal Mile) zawsze można spotkać kogoś ciekawego, np. wampira i czarownicę, którzy oprowadzają po starówce, ale tylko po zmierzchu. Czasami przejedzie obok Was piętrowy, czarny „nekrobus”, czyli autobus wycieczkowy wampirów. Zatrzymuje się on w punkcie koronnym, czyli przy Greyfriars cemetery, gdzie do dziś straszy duch McKenzie’ego, który żywcem spalił kościół pełen ludzi. Inną, tym razem realną, osobą z „Mili” jest prawdziwa królowa piercingu – Elaine Davidson, która właśnie dlatego trafiła do Księgi Rekordów Guinnessa. Ogólnie ma 3 950 kolczyków, których łączna waga to ponad 3 kilogramy!
Studnia czarownic
Będąc pod Zamkiem Królów Szkockich (Edynburg ma dwa zamki i pomiędzy nimi rozciąga się „Królewska Mila) można zauważyć studnię czarownic. Pomimo, że legenda mówi o wielu procesach o czary w tym miejscu, to faktem jest, że najwięcej czarownic osadzono w dzisiejszych ogrodach przy Princess Street, u podnóża góry zamkowej, a raczej wulkanu (liczy sobie 340 miliony lat!), na którym zbudowany jest zamek. W dawnych czasach zamiast ogrodów znajdowało się tu jezioro Nor Loch i to właśnie w nim w trakcie procesu wykonywano próbę pławienia czarownicy. Wrzucano podejrzaną do jeziora, utonęła – była niewinna, nie utonęła – winna, na stos z nią. Proste!
Zamek w Edynburgu – kilka ciekawostek
A skoro już mowa o Zamku Królów Szkockich, to znajduje się tu parę ciekawostek! Należą do nich m.in.:
- Największa, średniowieczna armata Mons Meg. Ta potężna armata z XV wieku wystrzeliwała kamienne kule o wadze 180 kg na odległość 2 mil!
- Najstarsza świątynia pw. Św. Małgorzaty, królowej Szkocji, z XI w. Do dziś można zawrzeć tutaj związek małżeński, a podczas naszych city breaków parokrotnie udało nam się podpatrzeć gości szkockiego wesela!
- Jedyny w swoim rodzaju cmentarz psów służących w armii. Oczywiście samych zasłużonych!
- Kamień Przeznaczenia lub Kamień ze Scone, który według legendy posłużył Jakubowi (ze Starego Testamentu) za poduszkę, gdy temu śniła się drabina, po której na ziemię schodziły zastępy aniołów. Kamień ten był używany podczas koronacji królów Szkocji do 1296 roku, kiedy to został zagarnięty przez Edwarda I i od tamtej pory służy także podczas uroczystości koronacyjnych angielskich monarchów, a dziś brytyjskich. Został ostatecznie zwrócony do Szkocji w 1996 roku. Ostatni raz został użyty podczas koronacji królowej Elżbiety II, kiedy to stał się częścią krzesła koronacyjnego. Od czasu zwrotu kamienia Anglię i Szkocję obowiązuje umowa dwustronna, dająca Anglii tylko tydzień na zabranie kamienia na koronację i zwrot na zamek w Edynburgu. W przeciwnym razie oba kraje znajdą się w stanie wojny.
Zobacz też:
Ciekawostki o Edynburgu
Nie mniej ciekawy niż Królewski Zamek jest sam Edynburg. Co warto wiedzieć?
- Obecnie Edynburg to najbardziej zielone miasto Zjednoczonego Królestwa. Na jednego mieszkańca przypada tu więcej drzew niż w jakimkolwiek innym mieście w Wielkiej Brytanii. Blisko 50% miasta to tereny zielone, a urząd miasta zarządza 130 parkami.
- Edynburg potocznie nazywany jest „Atenami Północy” ze względu na pomnik narodowy będący kopią Partenonu w Atenach, znajdujący się na wzgórzu Calton. Natomiast dawniej mnóstwo kominków opalanych węglem spowodowało, że potocznie nazywany był „Starym Kopciuchem” – Auld Reekie, Old Smoky. Kominki przeminęły, a nazwa została. Za to nie przyjęła się nazwa „Północna Brytania”, zaproponowana po zjednoczeniu z Anglią. Wiadomo – pomysł Anglików 😉
- Edynburg to pierwsze miasto na świecie, które miało własną straż pożarną. W 1703 roku zbyt duża liczba pożarów stworzyła konieczność, która rozniosła się po całym świecie.
- W XVII wieku Edynburg był otoczony przez mury obronne i jedyną możliwą drogą rozwoju dla miasta było wznoszenie wyższych budynków. Tak powstały pierwsze wieżowce – ponad 10-piętrowe. Na dodatek miasto postanowiło zabetonować średniowieczne ulice i domostwa, aby pozbyć się szczurów roznoszących dżumę. Dzięki temu dzisiejszy Edynburg to właściwie miasto stojące na mieście. Stare ulice otwarte zostały dla turystów jako podziemne muzeum. W labiryncie można poruszać się tylko z przewodnikiem, który upiera się, że ma 450 lat. Mówiąc krótko – wchodzi się na własną odpowiedzialność 🙂
Literackie inspiracje
Szkoci są bardzo dumni i uważają, że większość ważnych postaci w historii świata, wywiodła się ze Szkocji. I co ciekawe, znamy naprawdę sporo sławnych Szkotów, ja jednak wspomnę Wam o kilku postaciach związanych z literaturą.
- Sir Arthur Conan Doyle, autor Sherlocka Holmesa, urodził się w Edynburgu. Pierwowzór detektywa wziął natomiast z przewodniczącego Royal College of Surgeons w Edynburgu, profesora Josepha Bella.
- Autorka Harry’ego Pottera, J.K. Rowling napisała pierwszą część jego przygód w barze Elephant House i kawiarni Nicolson’s. Druga z nich to obecnie restauracja Spoon na Nicholson Street. W dodatku większość nazwisk zaczerpnęła z nagrobków na pobliskim cmentarzu Greyfriars.
- Charles Dickens natomiast napisał swoją „Opowieść Wigilijną”, biorąc pomysł na postać chciwego starca z nagrobka, który zauważył na cmentarzu Canongate Kirkyard w Edynburgu. Niestety źle go odczytał. Ebenezer Scroggie był handlowcem z Edynburga, który odniósł sukces handlując kukurydzą i mąką. Napis na nagrobku brzmiał „Mealman” („meal” – mąka) i odnosił się do jego kariery w handlu, Dickens odczytał to jako „Meanman”, czyli po prostu „zły człowiek”.
Zwierzęta w Edynburgu
Pingwiny w Edynburgu mają szczególne znaczenie. Pingwin Królewski, który był mieszkańcem Zoo w Edynburgu, został również dowódcą pułku i maskotką Norweskiej Gwardii Królewskiej. W 2008 roku został pasowany na rycerza i otrzymał imię Sir Nils Olav. Po jego śmierci wybrano następcę również wśród mieszkańców zoo w Edynburgu. Do dziś edynburskie zoo (uznawane za jedna z najlepszych tego typu placówek na świecie!) szczyci się paradą pingwinów.
Poza tym w mieście znajduje się więcej pomników zwierząt (m.in. pomnik niedźwiedzia Wojtka) niż ludzi. Ciekawym faktem jest również, że w mieście jest tylko jeden pomnik kobiety. Od 1907 roku przy Leith Walk stoi statua Królowej Victorii.
No i się rozmarzyłam! Pakuje walizkę albo plecak i lecę do Edynburga. Kto chce się dołączyć? To nie wszystkie ciekawostki o Edynburgu, które dla Was mam!
Gosia Tylińska-Góral – Wasz pilot po UK 🙂
P. S. My oczywiście zapraszamy na city breaki do Szkocji, a w ramach małego zwiedzania na ekranie polecamy Wam również serial o tajemnicach brytyjskich zamków dostępny na YouTube oraz Netflixie (w polskiej wersji językowej). W pierwszym odcinku pierwszego sezonu mowa właśnie o Zamku w Edynburgu 🙂
