Most Karola w Pradze. Rzeźby, magia i praskie duchy

Przerzucony nad Wełtawą Most Karola w spektakularny sposób łączy Małą Stranę ze Starym Miastem w Pradze, wyglądając pięknie o każdej porze roku. Dziś przygotowaliśmy dla Was trochę ciekawostek o jednym z najbardziej charakterystycznych i najchętniej odwiedzanych miejsc w czeskiej stolicy. Zapraszamy do lektury!

Trwałość zapewniona przez… magię

Data i godzina rozpoczęcia budowy Mostu Karola została starannie wyznaczona przez praskich astronomów. 9 lipca 1357 roku o godzinie 5:31 rano nastąpiła koniunkcja Słońca z Saturnem, która miała zapewnić przeprawie trwałość. To właśnie wtedy król Karol IV Luksemburski wmurował kamień węgielny pod budowę nowego mostu, który miał zastąpić drewniany Most Judyty znajdujący się nieco na północ. Pewnie nie zauważyliście, ale odpowiednio zapisana data i godzina wydarzenia tworzą palindrom (1-3-5-7-9-7-5-3-1), co oznacza, że można je odczytać tak samo zaczynając od prawej strony, jak od lewej. Numerologia miała bowiem dodatkowo wzmocnić dobrą wróżbę. I choć Most Karola został dwukrotnie poważnie uszkodzony, to przeprawa stoi do dziś, więc chyba się udało!   

Most Karola w Pradze – ciekawostki

Karlův most prawdziwa duma Pragi! To też zabytek wpisany na listę UNESCO i miejsce znajdujące się na liście „must-see” każdego przybywającego do Pragi turysty. I tak jak to ze słynnymi budowlami bywa, łączą się z nim liczne anegdotki i ciekawostki. Oto kilka z nich!

• Most Karola to najstarszy z praskich mostów. I tak właśnie nazywany był wcześniej – Mostem Praskim lub Kamiennym, a swoją dzisiejszą nazwę nosi dopiero od 1870 roku. Co więcej, to najstarszy zachowany kamienny most świata o tak dużej rozpiętości przęseł. Do 1741 roku Most Karola był jedynym mostem w Pradze. Od początku miał też brukowaną nawierzchnię. 
• Miejska legenda mówi, że zaprawę pomiędzy kamiennymi blokami tworzącymi most wzmocniono kurzymi jajami, jednak dotychczas nie udało się tego potwierdzić. Podobno chemicy trafili jedynie na ślady… mleka i wina. 🙂
• Długość legendarnego mostu to ponad pół kilometra (dokładnie 516 metrów długości przy 9,5 metra szerokości)! Dawniej odbywały się na nim turnieje rycerskie, a nawet królewskie koronacje.

• Ponieważ budowa mostu była kosztowna, podobnie jak jego remonty, jeszcze do początków XIX wieku pobierano opłaty za przejazd przez most. 
• Również do początków XIX wieku Most Karola pełnił funkcję handlową. Po obu stronach przeprawy znajdowały się sklepy i kramiki. W XX wieku powrócono do tej tradycji i dziś znajdziecie tu kramy lokalnych rzemieślników sprzedających oryginalne pamiątki.
• W 1883 roku na Most Karola w Pradze wjechał pierwszy tramwaj konny. Stosunkowo szybko okazało się jednak, że środki transportu (zarówno tramwaje, jak i wprowadzone później autobusy i tramwaje elektryczne) źle wpływają na stan techniczny mostu. Dlatego już w 1965 roku most zamknięto dla ruchu kołowego i oddano we władanie spacerowiczom. 
• Od 1990 roku działa Stowarzyszenie Artystów Mostu Karola zrzeszające ulicznych grajków, rzemieślników i artystów, występujących na moście. Z kolei na Starym Mieście znajdziecie Muzeum Mostu Karola, w którym szczegółowo przedstawiono jego historię. 
• Z Mostu Karola można zejść na niewielką wysepkę oddzielającą Wełtawę od sztucznego kanału. 

Rzeźby na Moście Karola

Jedną z niezaprzeczalnych ozdób Mostu Karola są barokowe XVI-wieczne rzeźby świętych i patronów. Rzeźb, rozmieszczonych symetrycznie po obu stronach mostu, jest aż 30. 

• Rzeźby znajdujące się na moście to kopie. Barokowe oryginały, wykonane z podatnego na wpływ warunków atmosferycznych piaskowca, znajdziecie w Muzeum Narodowym w Pradze. 
• Pierwszą rzeźbą, która pojawiła się na moście była figura św. Jana Nepomucena – patrona Pragi, mostów oraz… osób tonących. Nepomucen był XIV-wiecznym wikariuszem, który popadł w konflikt z czeskim królem Wacławem IV. Na rozkaz władcy, w 1393 roku nieszczęsny duchowny został poddany wymyślnym torturom, a następnie zrzucony z Mostu Karola prosto w odmęty Wełtawy. Miejska legenda głosi, że przyczyną sporu była odmowa zdradzenia tajemnicy spowiedzi przez Jana Nepomucena. Owa tajemnica miała ponoć dotyczyć zdrady, której rzekomo dopuściła się królewska małżonka. Jednak fakty są takie, że nasz wikariusz nigdy nie był spowiednikiem Zofii Bawarskiej, nie pełnił nawet żadnej funkcji na dworze. Spór miał prawdopodobnie podłoże polityczne i dotyczył mianowania opata dla lokalnego klasztoru benedyktynów. 

• Kolejna z lokalnych legend mówi, że pogłaskanie psa znajdującego się na płaskorzeźbie pod figurą Jana Nepomucena ma przynieść szczęście. Skąd tu pies? Ponoć umierając święty miał wyszeptać ową słynną tajemnicę do ucha… psiaka. 
• Turyści chętnie dotykają również reliefu, który znajduje się w miejscu, z którego miał zostać zrzucony Jan Nepomucen. Tu jednak powodzenie jest uwarunkowane kilkoma wytycznymi – w duchu trzeba wypowiedzieć tylko jedno najskrytsze życzenie (nikt nie może go usłyszeć!), a figury należy dotknąć dwoma palcami lewej ręki. Warto też wiedzieć, że musi to być życzenie dobre – nie można zażyczyć sobie nieszczęścia dla innej osoby. 
• Oprócz barokowych wizerunków świętych, na moście znajduje się pochodząca ze Średniowiecza rzeźba Brodatego. Brodaty strzegł jeszcze Mostu Judyty, ale jego wizerunek został przeniesiony i wbudowany w przęsło nowej przeprawy, gdzie miał strzec Pragi przed powodziami. Każdy mieszkaniec stolicy wie, że jeśli broda Brodatego jest mokra, miastu grozi powódź. 

Legendy z Mostu Karola

Most Karola w Pradze to również liczne legendy. Znaliście choć jedną z nich?

• Jedna z lokalnych legend mówi, że swego czas most był nawiedzony! Skąd wzięły się tu duchy? Ponoć człowiek odpowiedzialny za budowę jednego z przęseł mostu zawarł pakt z diabłem. W zamian za pomoc diabeł zażądał duszy pierwszej istoty, która przejdzie przez przęsło. Sprytny architekt puścił przodem czarnego koguta, tym samym oszukując diabła. Rozwścieczony bies zemścił się na  budowniczym zwabiając na most jego ciężarną żonę. Następnego dnia żona zmarła, dziecko również nie przeżyło. Od tego czasu nad Wełtawą można było usłyszeć kichnięcia dzieci. Mówiono, że dusza nienarodzonego dziecka zamarzła na moście i będzie tu mieszkać po wsze czasy. Jednak pewnego razu przez most przechodził pewien roztargniony mieszkaniec Pragi. Słysząc kichnięcie, odruchowo powiedział “Na zdrowie!”, tym samym uwalniając duchy z Mostu Karola. Proste!

• Kolejną postacią z legend praskiego mostu jest Pan Josef. To najsłynniejszy wodniak w całych Czechach. Nie zobaczycie go, ale powinniście wiedzieć, że już od kilku wieków Pan Josef zajmuje się zbieraniem dusz topielców. Dusze chowa w glinianych garnkach, które przesądni garncarze zostawiają pod Mostem Karola. Co dzieje się z duszami zebranymi przez Josefa? Nie wiemy! 
• Możecie za to zobaczyć sprytnego impa. To rodzaj demona, który maluje swe autoportety i próbuje je sprzedać turystom za całkiem sporą sumę. Nie dajcie się naciągnąć! 😉
• Tuż obok mostu, od strony Małej Strany, stoi posąg Rycerza Bruncvika, zwanego też Strażnikiem. Wojownik dzierży w ręku Magiczny Miecz, którym można ściąć głowę wroga, nawet go nie dotykając! Ponoć prawdziwy Magiczny Miecz ukryty jest w jednym z przęseł Mostu Karola, a niektórzy mówią, że to właśnie on odpowiada za trwałość przeprawy. Mieszkańcy Pragi wierzą też, że gdy stolica znajdzie się w prawdziwym niebezpieczeństwie, Strażnik ożyje i obroni miasto.

Praskie bramy i wieże nad Wełtawą

Most Karola w Pradze z obu stron zamykają wspaniałe gotyckie wieże. Od strony Starego Miasta jest to wspaniale zdobiona Wieża Staromiejska – jedna z najpiękniejszych bram mostowych w Europie. Pomyślana została jako rodzaj łuku triumfalnego, przez który przejeżdżał orszak koronacyjny. Dziś na jej szczycie znajduje się taras widokowy, z którego roztacza się piękna panorama miasta. 

Z kolei od strony Małej Strany wejścia na Most Karola strzegą aż dwie wieże. Starsza z nich, zwana Wieżą Judyty, pamięta jeszcze XII wiek i poprzednią przeprawę. Z kolei wyższą wieżę dobudowano w XV wieku jako pendant – miała pełnić funkcję dopełniającą linię krajobrazu. Jej funkcja estetyczna nie przeszkadzała jednak w praktycznym wykorzystaniu wnętrz – znajdował się tu magazyn. 

Również wieże mostowe na Moście Karola skrywają ciekawe historie (ale przecież nie mogło być inaczej!). Oto one!

• Podobno na Wieży Staromiejskiej znajduje się pięć wizerunków zimorodków. Mieszkańcy Pragi mówią, że może je odnaleźć tylko osoba o czystej i jasnej duszy. Nie wiemy, czy coś w tym jest, ale większość osób znajduje jedynie cztery ptaki 😉
• W 1621 roku podczas buntu szlacheckiego, na Bramie Staromiejskiej zawisły głowy jego przywódców. Warto dodać, że wisiały tam… przez kolejne 10 lat! Ponoć do dziś mieszkają tu ich dusze, a w nocy słychać ich szepty. 

I tym nieco upiornym akcentem zakończymy naszą serię ciekawostek o praskim Moście Karola 🙂 Jeśli macie ochotę wybrać się do czeskiej stolicy, zapraszamy na nasze city breaki w Pradze!