Najpiękniejsze nowoczesne biblioteki w Europie

“Książek nie czyta się po to, aby je pamiętać. Książki czyta się po to, aby je zapominać, zapomina się je zaś po to, by móc znów je czytać. Biblioteka jest zbiorem snów zapomnianych, ale utrwalonych, jest szansą nieustannego powrotu, a każdy powrót może tu na powrót stać się pierwszym przyjściem.” pisał Jerzy Pilch. Pisaliśmy już o najpiękniejszych zabytkowych bibliotekach w Europie, dziś pora na te bardziej nowoczesne. Zadziwiające formy, przestrzenie sprzyjające lekturze i kreatywności oraz otwartość na czytelnika to znaki rozpoznawcze najnowszych projektów, podobnie jak zastosowanie nowoczesnych standardów dotyczących zużycia energii. Jak za chwilę zauważycie, w promowaniu czytelnictwa przoduje Skandynawia, ale również w Polsce mamy się czym pochwalić. Oto najpiękniejsze nowoczesne biblioteki w Europie – zapraszamy do lektury!

Biblioteka Królewska – Czarny Diament Kopenhagi

Narodowa biblioteka Danii i jednocześnie kopenhaska biblioteka uniwersytecka to najcenniejszy zbiór książek w kraju. Została założona już w 1648 roku, przez Fryderyka III, który pasjonował się książkami. Dzięki nietypowemu jak na owe czasy hobby, udało się mu zebrać ponad 20.000 egzemplarzy, obejmujących głównie literaturę zagraniczną, przede wszystkim romańską. Już w 1697 roku kopenhaska biblioteka otrzymała prawo do tzw. egzemplarza obowiązkowego. Oznacza to, że jeden egzemplarz każdej książki wydanej w Danii musiał znaleźć się w jej zbiorach. 

Kolejne wieki przyniosły rozkwit instytucji, a w 1848 roku oficjalnie udostępniono księgozbiór do użytku publicznego. I choć w Bibliotece Królewskiej znajdują się m.in. rękopisy Jana Christiana Andersena i Karen Blixen, to turystów przyciąga tu nowy budynek, zwany Czarnym Diamentem. Biblioteka, oddana do użytku w 1999 roku, swoją nazwę zawdzięcza fasadzie wyłożonej czarnym szlifowanym granitem. Dzięki przezroczystym, podświetlanym panelom i przeszklonemu atrium budynek idealnie wpisuje się w otoczenie, łącząc historyczny gmach z nabrzeżem. Projektując bibliotekę postawiono też na relacje społeczne – wnętrze zostało pomyślane tak, by można tu było uczyć się, spotykać i spędzać przyjemnie czas. Chyba się udało – to jedno z ulubionych miejsc mieszkańców Kopenhagi! I Wy macie szansę go zobaczyć wybierając się na jeden z naszych city breaków w Kopenhadze! 

Dom Kultury i Biblioteka w Vennesli – szkielet wieloryba

Położona w południowej Norwegii Vennesla to zaledwie 12-tysięczne miasto, które może poszczycić się jedną z najpiękniejszych nowoczesnych bibliotek w Europie. Choć zdaniem wielu jej uroda przyćmiewa funkcjonalność, to pod względem architektonicznym jest to prawdziwy klejnot. Konstrukcja projektu norweskiego studia Helen & Hard składa się z 27 żeber z drewnianej sklejki, które w połączeniu z falistym dachem przywodzą na myśl… szkielet wieloryba. Szklana fasada w elegancki sposób łączy otwartą przestrzeń biblioteki z przestrzenią głównego placu w Vennesli. W budynku znajduje się również lokalny dom kultury, sale konferencyjne, biura oraz przyjemna kafejka. W ciągu roku od otwarcia w 2011 roku Bibliotekę w Vennesli odwiedziło ponad 100 tysięcy osób! 

Biblioteka w Vennesli to nie tylko jedna z najpiękniejszych nowoczesnych bibliotek w Europie, ale też jedna z najbardziej ekologicznych. W projekcie zastosowano szereg rozwiązań, mających na celu maksymalna redukcję zużycia energii. 

Deichman Bjørvika w Oslo – biblioteka przyszłości

Niespełna 4 lata temu, w czerwcu 2020 roku, Oslo zyskało nowy gmach Biblioteki Publicznej. Budynek stanął w centrum, tuż obok Opery i został nazwany na cześć Carla Deichmana – XVIII-wiecznego biznesmena i filantropa. Deichman był też miłośnikiem książek, a jego kolekcja ponad 6000 ksiąg, map i manuskryptów stała się podstawą zbiorów bibliotecznych ówczesnej Christianii. 

Samo wnętrze biblioteki Deichmana ma sprzyjać spokojnej pracy, przyjemnej lekturze i kreatywności. Otwartą przestrzeń dzielą pełne książek regały i zaciszne miejsca do czytania. Wnętrze wypełnia dzienne światło, wpadające przez przeszkloną fasadę. W bibliotece można też skorzystać z wypożyczalni filmów, drukarki 3D lub… maszyny do szycia. Placówka zaprasza mieszkańców do późnego wieczora oraz w weekendy – jej celem jest zachęcenie do czytania jak największej ilości osób, m.in przez dostosowanie godzin otwarcia do godzin pracy Norwegów. Dla najmłodszych przygotowano tutaj specjalną przestrzeń, w której mogą poczytać lub np. pograć na różnych instrumentach muzycznych. Z kolei z dachu biblioteki roztacza się fantastyczna panorama Oslo, co dodatkowo przyciąga turystów.

Biblioteka OOdi w Helsinkach – więcej niż biblioteka

Pozostaniemy jeszcze chwilę w Skandynawii, a konkretnie w Finlandii, gdzie w Helsinkach spojrzymy na Bibliotekę OOdi. Nowy gmach Biblioteki Centralnej to projekt pracowni ALA Architects, który powstał z okazji setnej rocznicy niepodległości Finlandii. Otwarcie nastąpiło 5 grudnia 2028 (dzień przed obchodami Fińskiego Dnia Niepodległości), a nowy budynek spotkał się z entuzjastycznym przyjęciem. Nic zresztą dziwnego – Finowie należą do najbardziej zagorzałych czytelników na świecie, a sam projekt budynku był wielokrotnie poddawany konsultacjom społecznym. 

Gmach, którego forma przypomina otwartą księgę, stanął nad zatoką Töölö. Momentalnie stał się lokalną sensacją – w ciągu roku odwiedziło go ponad milion osób. Przypomnimy tylko, że populacja Helsinek wynosi niewiele ponad 600 tysięcy. Co ciekawe, biblioteka zajmuje zaledwie ⅓ powierzchni budynku. Pozostałe przestrzenie wykorzystano na czytelnię oraz sale do zajęć kreatywnych. 
Nieco więcej niż pół roku po otwarciu, pod koniec sierpnia 2019, Biblioteka OOdi zdobyła tytuł najlepszej na świecie Biblioteki Publicznej. Wyróżnienie to przyznawane jest w czasie Światowego Kongresu Bibliotek i Informacji. 

Biblioteka w Birmingham – największa biblioteka w Europie

Jeśli chodzi o najpiękniejsze nowoczesne biblioteki w Europie, nie sposób pominąć Birmingham, które w 2014 roku zyskało nowy gmach dedykowany miłośnikom książek. Spośród 100 nadesłanych projektów, wybrano ten przygotowany przez holenderskie studio Mecanoo. 10-kondygnacyjna Biblioteka stanęła w centrum miasta w ciągu niespełna 4 lat. Obiekt może pochwalić się ponad 30 tysiącami metrów kwadratowych, co czyni go największą biblioteką na kontynencie. Na tej powierzchni (mogącej pomieścić 10 tysięcy czytelników dziennie), udostępnione jest aż 400 tysięcy książek. Zbiory placówki obejmują również archiwa fotograficzne oraz bibliotekę muzyczną. Na ostatniej kondygnacji znajdziecie punkt widokowy oraz Salę Pamięci Szekspira. Utrzymana w wiktoriańskim stylu Sala jest domem dla najważniejszej brytyjskiej kolekcji dzieł pisarza, liczącej aż 43 tysiące książek. 

Oryginalne wnętrze nowej biblioteki składa się z szeregu okrągłych sal. Dodatkowo czytelnicy mają do dyspozycji dwa pełne zieleni tarasy – czy może być lepsze miejsce by poczytać? 🙂

Podobnie jak biblioteka w Vennesli, ta w Birmingham jest placówką na miarę dzisiejszych czasów. Poprzedni budynek wyburzono zachowując najwyższe standardy proekologiczne i maksymalnie wykorzystano pozostałe materiały. Dzisiejsza biblioteka posiada własny system oszczędzania wody i energii, a wszystkie odpady na jej terenie są recyklingowane. 

Biblioteka Miejska w Stuttgarcie – Kostka Rubika

Przenosimy się na kontynent, gdzie w 2011 roku na mapie Stuttgartu pojawił się nowy gmach Biblioteki Miejskiej. Za projekt odpowiedzialny był koreański architekt Eun Young Yi, a budowa kosztowała niemal 80 milionów euro! Zdaniem mieszkańców dziewięciopiętrowy budynek z zewnątrz przypomina kostkę Rubika i trzeba przyznać, że dzięki przepuszczającym światło panelom, po zmroku budynek wygląda spektakularnie!

Z kolei w środku czeka na nas eksplozja bieli i przestrzeni. I choć wybór bieli może wydawać się nieco sterylny, to nie kolor ścian ma tu grać główną rolę, lecz książki. Wszystkie kondygnacje biblioteki są otwarte do wnętrza budynku i połączone schodami. Wnętrze wypełniają książki i wpadające niemal zewsząd światło. 

Oprócz biblioteki w budynku znajduje się kawiarnia oraz przestrzeń dla dzieci, którą przygotowano tak, by jak najbardziej zachęcić najmłodszych do czytania. 

Biblioteka Akademicka w Katowicach – biblioteka hybrydowa

Również Polacy mogą pochwalić się wspaniałym gmachem bibliotecznym. Mowa oczywiście o gmachu Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej w Katowicach. To wyjątkowe miejsce pełni funkcje biblioteczne dwóch uczelni – Uniwersytetu Ekonomicznego oraz Uniwersytetu Śląskiego. To także przykład tzw. biblioteki hybrydowej, w której zbiorach znajdują się materiały naukowe zgromadzone na różnych nośnikach. Biblioteka Akademicka jest otwarta dla studentów i pracowników naukowych, ale także dla wszystkich, którzy chcą skorzystać ze zbiorów placówki. Katowickie CINiBA jest również gospodarzem wystaw, spotkań kulturalnych oraz konferencji naukowych. 

Projekt architektów z koszalińskiej pracowni HS99 nawiązuje do katowickiej zabudowy przemysłowej oraz modernistycznych konstrukcji z tych okolic. Rudoczerwona elewacja z indyjskiego piaskowca przywodzi na myśl cegłę katowickich familoków – wielorodzinnych budynków z osiedli robotniczych. Z kolei po zmroku budynek przypomina ażurowy lampion. 

W takich wnętrzach aż ma się ochotę poczytać! Co Wy na to?