Grecka kuchnia w pigułce. Czego spróbować podczas wakacji w Grecji?
Grecja to jeden z ulubionych wakacyjnych kierunków, nie tylko wśród Polaków. Przyciągają nas tutaj piękne plaże, wysokiej klasy zabytki, słoneczny klimat oraz luźny i iście wakacyjny grecki styl życia, zwany siga-siga. Nie ma też wątpliwości, że kochamy również grecką kuchnię! Uchodzi ona nie tylko za jedną z najpyszniejszych w Europie, ale też za jedną z najzdrowszych. Musicie też wiedzieć, że pierwsze książki kucharskie zostały napisane przez Greków. Ich autorzy, Sycylijczycy Mithajkos oraz Archestratos pochodzili z Syrakuz, które należą dziś do Włoch, jednak w V i IV w.p.n.e. stanowiły część starożytnej Grecji. Czego koniecznie trzeba spróbować podczas wakacji w Grecji? Oto krótkie zestawienie!
Grecki poranek o smaku kawy
Zacznijmy od początku, czyli od śniadania. Najpopularniejszym greckim posiłkiem jest gęsty jogurt z dodatkiem orzechów, miodu i owoców. Jednak to grecka kawa znana jest na całym świecie! Grecka frappe, bo o niej mowa, to kawa przygotowywana na zimno, z rozpuszczalnej “neski”, podawana z kostkami lodu. Na pewno postawi Was na nogi w gorący poranek lub… popołudnie. Do kawy warto spróbować ciastek. Greckie słodkości często są nasączone sokiem, są więc wilgotne i często bardzo słodkie. Wybór jest szeroki – pomarańczowa portokalopita; pistacjowa baklava, charakterystyczna również dla Bliskiego Wschodu; chałwa z dodatkiem bakalii lub kakao czy chrupiące pączki loukoumades… Greckie słodycze zadowolą każdego łasucha i dodadzą energii o każdej porze dnia!
Do mniej znanych greckich słodkości należy bougatsa, która przybyła z Konstantynopola do Salonik, a stąd rozprzestrzeniła się na cały kraj. Bougatsa to ciasto filo przełożone nadzieniem – słodkim na bazie kremu waniliowego (bougatsa posypana cukrem pudrem i cynamonem to coś, czego po prostu musicie spróbować!) lub wytrawnym (np. z serem, szynką, czy szpinakiem)
Mięso w roli głównej
Grecja to raj dla miłośników mięsa, szczególnie tego pieczonego na grillu, w aromatycznych przyprawach. Czego warto spróbować?
- Gyros to popularne również w Polsce danie z opiekanego mięsa. Na rożnie może znaleźć się kurczak, wieprzowina lub baranina. To nie tylko typowy grecki fastfood (w wersji w chlebku pita), ale też danie, które jest podawane w praktycznie każdej restauracji z lokalną kuchnią.
- Souvlaki, czyli szaszłyczki drobiowe lub wieprzowe pieczone na szpadce, to również klasyka greckiej kuchni.
- Moussaka to rodzaj mięsnej zapiekanki z bakłażanem i pomidorami. Jej smak różni się w zależności od regionu, często dodaje się do niej ziemniaki, ser feta lub sos beszamelowy. W niektórych regionach (np. na Korfu) moussakę często doprawia się… cynamonem! Nieco podobne do moussaki jest danie pastitsio, jednak bakłażana zastępuje się w nim makaronem. To ulubione danie wielu dzieci oraz dowód na wpływy włoskie w greckiej kuchni.
- Kleftiko czyli pieczona jagnięcina. Mięso marynuje się w oliwie, czosnku, soku z cytryny i mieszance górskich ziół, po czym piecze przez kilka godzin w szczelnym zamknięciu. Dawniej robiono to w dołach z żarem, dziś korzysta się z piekarników. Często do mięsa dorzuca się również warzywa i ziemniaki, które przechodzą smakiem przypraw i jagnięciny. Kleftiko to jedna z najlepszych greckich potraw!
- Gemista to warzywa faszerowane mięsem i ryżem (w wersji vege jedynie ryżem). Grecy faszerują m.in. papryki, cukinie, pomidory i w zasadzie wszystko, co tylko da się wypełnić farszem.
Do mięsa często podaje się surowe lub grillowane warzywa oraz ogórkowo-jogurtowy sos tzatziki.
Sałatki, gołąbki i ciasto filo
Grecka kuchnia to też gołąbki w liściach winogron (dolmades) i sałatka horiatiki (czyli sałatka wiejska, u nas zwana grecką). Popularne jest tu wielowarstwowe ciasto filo, z którego robi się m.in. spanakopitę – rodzaj wytrawnego ciasta ze szpinakiem. Narodową zupą Greków jest fasolatha – zupa fasolowa z tymiankiem i pietruszką.
Z kolei meze (mezedes) to swoisty odpowiednik hiszpańskich tapas. To małe przekąski podawane najczęściej do wina lub ouzo. Mogą to być oliwki, ser feta posypany oregano, chleb z oliwą i pastami warzywnymi, greckie wędliny, pieczone papryki lub małe porcje owoców morza.
No właśnie! Grecka kuchnia obfituje w dania z ryb i owoców morza, które są tu świeże i doskonale przyprawione. Koniecznie spróbujcie kalmarów, ośmiornic i krewetek!
Zobacz też:
Anyż, żywica i płatki róż – kilka słów o greckich alkoholach
Do najbardziej znanych greckich alkoholi należą metaxa i ouzo. Metaxa to trunek zbliżony do koniaku czy brandy, którego nazwa pochodzi od nazwiska kupca jedwabiem, Spirosa Metaksasa. Produkuje się ją z kilku odmian czerwonych winogron i leżakuje w dębowych kadziach. Następnie dodaje się wina muskatowego z wysp Samos i Lemnos, tajemnej mieszanki ziół oraz maceratu z płatków róż. Tak doprawiony trunek leżakuje w dębowych beczkach przez minimum 6 miesięcy. Następnie jest butelkowany i przez kolejne lata leżakuje w butelkach. Ilość gwiazdek, które znajdziecie na butelce, oznacza właśnie czas leżakowania.
Ouzo to mocna wódka o anyżowym smaku, często podawana z wodą. Sprawdźcie sami – jeśli wlejecie wodę do ouzo, zmieni kolor na biały. Bardzo często ouzo podaje się na posiłku, na trawienie.
Będąc w Grecji warto też spróbować retziny, czyli wina żywicznego o charakterystycznym ostrym smaku. Latem świetnie smakuje ze spritem i kostkami lodu. Według jednej z miejskich legend retzina powstała, gdy pozostawiono otwarte beczki z biały winem w sosnowym gaju. Początkowe obawy, że żywica zepsuła smak wina okazały się bezpodstawne, a nowy trunek stał się popularnym letnim drinkiem wśród młodych Greków. Zresztą wino jest greckim trunkiem narodowym, dostaniecie je w wersji “oficjalnej” i “domowej”. Z kolei miłośnikom złotego trunku na pewno przypadnie do gustu Mythos – najpopularniejsze greckie piwo.
Specjałów greckiej kuchni spróbujecie podczas naszych city breaków w Grecji, na które Was serdecznie zapraszamy. Sprawdźcie też ofertę naszych polskich Gospodarzy w Grecji.