Międzynarodowy Dzień Sera. Najlepsze sery z różnych krajów Europy

27 marca kalendarz odnotowuje Międzynarodowy Dzień Sera. Jako wyznawcy teorii, że lokalne jedzenie jest nieodłączną częścią poznawania innych kultur, nie możemy przejść obojętnie obok takiego święta. Dlatego dziś mamy dla Was zestawienie najlepszych europejskich serów – sporej części z nich spróbujecie na naszych wycieczkach!

Wielka Brytania – cheddar – ser z jaskini

Kruchy cheddar o słodko-ostrym smaku to ikona brytyjskiej kuchni! Oryginalny ser pochodzi z niewielkiej wioski Cheddar w angielskim hrabstwie Somerset, która (jak łatwo się domyślić) – użyczyła mu swej nazwy. Historia cheddara sięga przynajmniej 1170 roku – z tego bowiem okresu pochodzi pierwsza wzmianka o krowim serze podpuszczkowym z Somerset. Wtedy to zakupiono 10240 funtów cheddara do dworskich kuchni Henryka II Plantageneta. Warto też wspomnieć, że w pewnym momencie cheddar wędrował jedynie na królewskie stoły – zamówienia były tak duże, że serowarnie nie były w stanie wyprodukować więcej niż dworskie zamówienia. Do dziś cheddar jest najpopularniejszym serem w Wielkiej Brytanii – ponad 50% spożycia sera przypada w udziale właśnie cheddarowi.

Ponieważ produkcja cheddara nie jest chroniona prawami regionalnymi, można go produkować wszędzie. W samej wiosce Cheddar dziś znajduje się tylko jeden zakład serowarski, który produkuje ser w tradycyjny sposób. Wielkie kręgi dojrzewają w jednej z jaskiń, w której specyficzny mikroklimat wpływa na wyjątkowy smak sera. W lokalnym sklepiku można kupić ser z dodatkiem orzechów, płatków chilli czy nawet whisky.

Grecja – feta – księżniczka serów

Najbardziej znanym z greckich serów jest bez wątpienia feta, zwana tu czule „księżniczką serów”. Fetę wytarza się z mleka owczego lub z mieszanki mleka owczego i koziego (ze znaczną przewagą tego pierwszego). Tradycyjnie powinno być to mleko niepasteryzowane, jednak dziś w przemysłowej produkcji dopuszcza się również to pasteryzowane. To ser twarogowy, biały, solankowy i bez skórki. Przechowuje się go w drewnianych beczkach lub w metalowych pojemnikach, w kwadratowych lub trójkątnych formach. Absolutnie nie wolno używać żadnych konserwantów i barwników – feta powinna być biała i krucha. Feta obowiązkowo musi być zalana solanką – to jeden z najbardziej słonych serów świata! Jest też dość tłusta, dlatego świetnie się topi. 

Samo słowo „feta” oznacza nic innego jak „plasterek” – tak właśnie wygląda ser po przekrojeniu. Jak wiemy, idealnie pasuje do sałatek, w tym do tej najważniejszej – horiatiki! A tej z całą pewnością spróbujecie podczas naszych city breaków w Grecji 🙂 

Francja – camembert – pleśniowe delicje z Normandii

Camembert narodził się stosunkowo późno, bo w 1791 roku, w Normandii, w wiosce (jakżeby inaczej) Camembert w departamencie Orne. Jak głosi jedna z legend, lokalna chłopka, niejaka Marie Harel ocaliła życie uciekającego księdza, a on w zamian dał jej przepis na znany nam dziś ser. Oruginalny Camembert de Normandie produkuje się z niepasteryzowanego mleka krowiego, a w procesie produkcji używa się grzybów pleśni z gatunku Penicillium camemberti. Tradycyjnie camemberty formuje się w krążki o wadze 250 g i pakuje się w drewniane pudełko, tak aby zapobiec rozlaniu się sera. 

Dziś camembert produkowany jest zaledwie w kilkuset miejscach w Orne. “Gotowy” camembert ma białą skórkę i kremowe lecz sprężyste wnętrze. Należy go zjeść w ciągu tygodnia od daty produkcji, najlepiej w towarzystwie jabłek, orzechów, chrupiącej bagietki i cydru. 

Co ciekawe Czesi mają swoją odmianę camemberta. To hermelín, który dawniej produkowany był po prostu jako camembert, lecz po zastrzeżeniu nazwy przez Francuzów, musiał przejść mały wizerunkowy lifting. Czesi również zastrzegli nazwę i tak hermelin został czeskim dobrem narodowym. Możecie spróbować m.in. hermelina marynowanego (nakládaný hermelín) lub smażonego i podawanego w towarzystwie konfitury żurawinowej.

Hiszpania – Queso Manchego – witaminowa bomba z równin La Manchy

Twardy ser Manchego to najpopularniejszy z hiszpańskich serów. Za jego smak odpowiedzialne jest mleko pochodzące od owiec rasy manchega, pasących się na równinach La Manchy. Hodowla owiec podlega surowej kontroli, a lokalne pożywienie sprawia, że odtworzenia smaku manchego w innym regionie jest niemożliwe. 

Manchego występuje w dwóch odmianach – wiejskiej, zwanej Artesano (produkowanej z surowego mleka) i przemysłowej (z mleka pasteryzowanego). Klasyfikuje się go też ze względu na czas dojrzewania – fresco to ser młody, zaledwie 50-dniowy, curado to ser stary, dojrzewający ok. 3–4 miesiące. Z kolei viejo to ser dojrzały, nawet 2-letni, najbardziej wyrazisty w smaku. 

Manchego to ser pełnotłusty, bogaty w wapń i mnóstwo niezbędnych witamin, takich jak A, D i E.

Szwajcaria – emmentaler – klasyczny ser z dziurami

W Międzynarodowy Dzień Sera nie możemy zapomnieć o szwajcarskim emmentalerze – najbardziej klasycznym z żółtych serów z dziurami. To ser na bazie mleka krowiego, który musi dojrzewać minimum 4 miesiące. Charakterystyczne oczka (czyli dziury) to właśnie wynik procesu dojrzewania. Nazwa tego klasycznego szwajcarskiego sera wzięła się od Doliny Emmental, przez którą przepływa rzeka Emme. Tradycja serowarska sięga tu XIII wieku. 

Emmentaler najczęściej podaje się w plastrach lub w kostkach. Bardzo chętnie wykorzystuje się go również w fondue – narodowej potrawie Szwajcarów. Emmentaler może być produkowany w jedenastu szwajcarskich kantonach. Podobnie jak Queso Manchego, emmentaler zawiera duże ilości mikroelementów – sodu, wapnia, fosforu, cynku i jodu oraz witaminy A i B12. 

Cypr – halloumi – z miętową nutką

Co prawda geograficznie Cypr znajduje się już w Azji, ale lokalna kuchnia ma spore tradycje europejskie, a my po prostu musieliśmy wspomnieć o halloumi. Halloumi to ser wytwarzany prawdopodobnie od czasów starożytnych w Nikozji, Limassol, Larnace, Famaguście, Pafos i Kyrenii. Produkowany jest ze świeżego, pełnotłustego mleka owczego, koziego lub mieszanki obu. Tradycyjnie nie dodaje się mleka krowiego – zanim wyspę podbili Brytyjczycy, na wyspie nie hodowano bydła. Pierwsze wzmianki pisemne o halloumi pochodzą z późnego średniowiecza – w XIV wieku przepis na ḥalūm (czyli po prostu “ser”) podała jedna z egipskich książek kucharskich. Dwa wieki później opis sera pojawił się w pamiętnikach jednego z włoskich podróżników. Jednak czy receptura na pewno pochodzi z Cypru? Tego nie wiemy! Podobne sery są popularne na całym Bliskim Wschodzie i trudno określić skąd rozprzestrzeniły się na kraje Lewantu. 

Wróćmy jednak do cypryjskiego halloumi. Za jego charakterystyczny smak odpowiedzialna jest mięta, której listki wkładane są między warstwy twarogu. Tradycyjnie sprzedaje się dwa rodzaje halloumi – świeży i dojrzały. Co wyróżnia halloumi to fakt, że nie zmienia kształtu pod wpływem temperatury, dlatego chętnie wykorzystuje się go do grillowania i smażenia. 

Holandia – gouda – duma Holandii

W zestawieniu na Międzynarodowy Dzień Sera nie mogło zabraknąć holenderskiej goudy. Tradycje serowarskie w Holandii mają długą historię, a gouda to jeden z najbardziej rozpoznawalnych serów świata i wizytówka kuchni z Niderlandów. Gouda to słodkawy, kremowy ser z krowiego mleka, który jest prasowany w specjalnych foremkach (stąd jego charakterystyczny kształt). Jego konsystencja i smak zmieniają się wraz z dojrzewaniem, dlatego goudy klasyfikuje się właśnie według okresu dojrzewania. Gouda dojrzewa od kilku tygodni do nawet kilku lat. Młode sery są łagodne, kremowe i da się w nich wyczuć śmietankową nutę, starsze nabierają ostrości i orzechowego posmaku. 

W samym miasteczku Gouda, z którego pochodzi receptura, od kwietnia do sierpnia, w czwartkowe poranki odbywają się targi serowe. Można wtedy zobaczyć setki serowych kręgów! W centrum miasteczka znajdziecie budynek Goudse Waag, w którym niegdyś ważono sery. Dziś mieści się tu muzeum, w którym poznacie historię serowarstwa w Holandii.  

Włochy – parmezan – najlepszy ser świata

Jeśli chodzi o włoskie sery, to chyba będziemy musieli pokusić się o osobny post! W końcu to ze słonecznej Italii pochodzi kremowa burratta, delikatna ricotta, scamorza o kształcie gruszki, gorgonzola z błękitną pleśnią czy niezwykle popularna mozzarella. Jednak to parmezan uważany jest za króla włoskich serów. Co więcej, jeśli zajrzycie na stronę Taste Atlas, zobaczycie, że Parmigiano Reggiano został uznany za najlepszy ser świata!   

Historia Parmigiano Reggiano sięga średniowiecza. Wtedy to mnisi z zakonów Benedyktynów i Cystersów rozpoczęli produkcję sera z surowego, półtłustego mleka krowiego. Ponieważ ten twardy dojrzewający ser produkowano głównie w dwóch miastach-państwach – Parmie i Reggio Emilia, w XIX wieku nazwano go Parmigiano Reggiano, co oznacza po prostu „z Parmy i Reggio Emilia”. Za sukces sera z północnych Włoch odpowiedzialne są wysokiej jakości składniki oraz jego uniwersalność. To podstawowy składnik wielu dań włoskiej kuchni, a także idealna przekąska np. do wina. Dziś parmezan produkuje się również w Modenie, Bolonii, Reggio Emilia oraz oraz lombardzkiej Mantui. 

Części tych pyszności spróbujecie na naszych city breakach, na które oczywiście serdecznie zapraszamy!